مهرطلبی یک نوع اختلال در افراد است که برگرفته از الگوهای ذهنی فرد است. هریت بریکر یکی از افراد و صاحبنظرانی است که دربارهی این اختلال و راههای رهایی از مهرطلبی تحقیق کرده است. وی اشاره دارد که این افراد به شکل آگاهانه و ناآگاهانه دچار این اختلال میشوند.
مهرطلبی یعنی اعتیاد به راضی نگه داشتن افراد دیگر تا حدی که همیشه منافع، خواستهها و حقوق ما به خاطر فرد دیگری که از دوستان، خانواده یا آشنایان است پایمال میشود.
مهرطلبی یکی از تیپهای شخصیتی است که بر اساس آن، اشخاص وابستگی شدیدی به سایرین و عوامل خارجی پیدا میکنند. آنها هر کاری که انجام میدهند در پایان در جهت کسب تائید، مهر و پذیرفتن از طرف افراد دیگر است.
اشخاص مهرطلب پر از شرم هستند و این شرم به خاطر ترس آنها از رانده شدن و تایید نشدن است. اشخاص مهرطلب غالبا پر از احساس ترس و نیاز هستند. آنها سعی زیادی برای جلب رضایت، تائید و تحسین سایرین میکنند تا جایی که از خود میگذرند و امکان دارد به خود زیان برسانند. آنها خویش را فراموش کرده و از خود مراقبت نمیکنند و دایما در حال خدمترسانیهای ناسالم به سایرین هستند.
دلایل ابتلا به شخصیت مهرطلبی
ایجاد چنین شرایط روحی در آدمها ریشه در سه مسئله دارد:
نخست ذهنیتی است که آدمها با آن بزرگ شدهاند، اینکه تصورشان بر این است که باید مدام مناسب افراد دیگر باشند و محبت بخرند، چراکه همیشه از این کار پاداش گرفتهاند.
دوم میتواند عادت رفتاری شکل گرفته مربوط به یک دوره و زمان خاصی باشد که تبدیل به یک عادت رفتاری شده است. به عنوان مثال شخصی در دوران عقد تنها سعی کرده طرف مقابل راضی باشد.
عامل سوم هم حس ترس است و شخص تمامی تلاشش را میکند تا وضعیت مطلوب پیش آمده را از دست ندهد.
علائم ابتلا به شخصیت مهرطلبی
به شکل افراطی تلاش میکنند نظر مثبت افراد دیگر را جلب کنند
شخص مهرطلب به شدت از مردم انتظار دارد که باید قدر خوبیهای وی را بدانند. نه از جایگاه یک انسان یاریدهنده و نجاتبخش بلکه جهت بدهکار کردن اطرافیان به خود و مظلومنمایی.
این اشخاص زمانی که وارد رابطه میشوند در برههای مخاطب را با خدمات و سرویسهای خود بمباران میکنند و از اینرو دوست دارند نظر وی را به خود جلب کنند. بعد از مدتی به دلیل عدم سپاسگذاری اطرافیان از شدت محبت خویش کم میکنند و به دنبال قربانی دیگر میروند.
هنر "نه" گفتن
این گام باعث تغییر آن دسته از عادات رفتاری شخص مهرطلب میشود که وی را به سایرین وابستهتر میکند، میدانید چرا؟ به دلیل اینکه در مواقعی که تصمیم وی گفتن "نه" به سایرین است امکان دارد به علت خجالت، نداشتن اعتمادبهنفس و دیگر مشکلات به زور "بله" بگوید و این خود وابستگی است.
این دسته از اشخاص سعی دارند تا محبت و توجه سایرین را به خود جلب کنند و از این جهت ممکن است دست به کارهایی بزنند که شاید حتی خودشان به آنها اعتقادی نداشته باشند.
به شدت از تنش و اصطکاک پرهیز میکنند
اگر میخواهید سریع چنین افرادی را بشناسید، در خصوص یک مسئله به بحث بپردازید و تلاش کنید وی را به چالش بکشید. خواهید دید به سرعت از تنش پرهیز میکند و به امتیاز دادن رو میآورد. کمتر پیش میآید بر سر موضوعی پافشاری بر حق خویش کنند و از خود دفاع کنند.
خود کمبینی و نداشتن اعتمادبهنفس
در صورتی که در یک جمع قرار بگیرند، خویش را در بین جمعیت مخفی میکنند تا مبادا کسی نظر آنها را بپرسد و مسئولیت ایجاد شود. حتی اگر از نحوهی لباس پوشیدن آنها تعریف کنید خویش را سزاوار چنین تعریفی نمیدانند و آن را انکار میکنند. در زمان ازدواج و یا انتخاب شغل هم به کمترین حد قانع هستند و چنانچه روزی هم شانس در خانهی آنها را بزند، آن را پس میزنند و خویش را سزاوار پیشرفت نمیدانند.
پرهیز از شادمانی و لذت بردن از زندگی
یکی از باورهایی که مخصوصا در ما ایرانیها ریشه دوانده است این است که پس از هر خنده، گریه است. انسان مهرطلب این رفتار را به فراوانی از خویش نشان میدهد برای این که نیازمند توجه و جلب محبت دیگران است. طبق اصول تئوری انتخاب ما شادی، بیماری افسردگی، موفقیت و... را انتخاب میکنیم و پشت چنین رفتارهایی به دنبال امتیاز گرفتن و جلب توجه افراد دیگر هستیم.
افرادی که در تلهی مهرطلبی افتادهاند با مقصر دانستن خویش در تمام سختیهای زندگی، نظر سایرین را جلب میکنند و از آنجایی که شاد بودن یکی از ویژگیهای انسان سالم و موفق است، پس آنها به عنوان یک بازنده هیچوقت از این رفتار استفاده نخواهند کرد.
مهرطلبها استاد ایجاد احساس تقصیر هستند!
نمونهای از یک مادر مهرطلب: هنگامی که پسرش در حال تماشای برنامهی مورد علاقهاش است و غرق در آن است از وی میخواهد که در جابجا کردن میز وی را کمک کند، ولی زمانی که با اعتراض پسرش روبرو میشود، میگوید: باشه مادر جان، خودم تنهایی جابجا میکنم و شروع به کشیدن میز میکند، صدای کشیده شدن میز همراه با صدای آه و نالهی مادر، احساس گناه و تقصیر شدیدی را در پسر ایجاد میکند.
همیشه در حال عذرخواهی است
در واقع عذرخواهی میکند تا مسئولیت را قبول نکند.
همیشه وابسته است
چنین اشخاصی شما را به عنوان منجی و قهرمان زندگی خویش میدانند ولی بعد از چند وقت سناریوی خویش را اجرا میکنند. زنی را تصور کنید که در هر شرایطی نظر همسر خویش را میپرسد و در اصطلاح "بدون نظر او آب نمیخورد"، در جمع دوستان هم خویش را یک عاشق و دل بسته نشان میدهد و برای هر یک از جنبههای زندگی با وی مشورت میکند. در روابطِ هم مرد مدام به دنبال راضی نگه داشتن است.
راههای از بین بردن شخصیت مهرطلبی
مراقبت از خودتان را در اولویت بگذارید
با خودتان قرار بگذارید که تا زمانی که از نظر جسمانی و روانی از خویش بیشتر مراقبت نکنید نمیتوانید به افردی که در زندگی برایتان مهم هستند رسیدگی کنید.
در صورتی که مهرطلب باشیم احیانا خواستهها و نیازهای سایرین را بر خواستههای خودمان مقدم میشماریم.
همین حالا خودکار و کاغذ بردارید و برای خویش بنویسید که از چه فعالیتهایی بیشترین لذت را میبرید؟ چه کارهایی هستند که مدتهاست مایلید انجام دهید و برایتان خوب و خوشایند است؟
هدف از تهیهی فهرست فعالیتهای نشاطانگیز این است که هر موقع که حس کردید به تفریح احتیاج دارید بتوانید به آسانی از بین آنها یک مورد را انتخاب کنید.
سعی کنید هر روز قسمتی از وقت خویش را به رسیدگی به خودتان در جهت خوشحالی و نشاط و سلامتی فردی خویش اختصاص دهید.
فورا به تمامی خواستههایی که افراد دیگر از شما دارند پاسخ مثبت ندهید
برای خودتان زمان بخرید و در این فاصله فکر کنید که آیا خواستههایی که طرف مقابل دارد در جهت خواستهها، نیازها و علاقهی شما هست یا نه. آیا وقتش را دارید که انجامش بدهید یا باید خیلی خودتان را به دردسر بیندازید؟ اصلا دوست دارید که این کار را انجام دهید یا نه؟ هنگامی که مطمئن شدید که انتخابها و اولویتهای خودتان را در نظر گرفتهاید میتوانید به خواستهی طرف مقابل پاسخ دهید.
مهرطلبها احتیاج به تقویت هوش هیجانی دارند
آنها باید با احساسات و هیجانات خویش آشنا شوند و مدیریتشان کنند. برای این که مدیریت نکردن هیجانات منجر به کنترل نشدن رفتارها میشود که یکی از علل رفتارهای هیجانی آنهاست که سبب تداوم مهرطلبی در شخصیت اشخاص میشود.
سطح اعتمادبهنفستان را ارتقا دهید
به دنبال راهکارهایی برای افزایش اعتمادبهنفس خویش باشید. از هر مورد کوچکی که بتواند این احساس را در شما تقویت کند استقبال کنید. احساس کوچکی و خودکوچکبینی را در خویش منهدم و نابود کنید. گاهی ورزش میتواند به این امر کمک کند.
باورهای مهرطلبانه را در خود شناسایی و آنها را اصلاح کنید
باورهایی مانند: همه باید مرا دوست داشته باشند، همه باید از من راضی باشند، همه باید من را تائید کنند، من سزاوار محبت افراد دیگر نیستم پس باید به آنها رشوه دهم تا دوستم بدارند و...
روحیهی تحمل کردن را در خود از بین ببرید
به خود مدام یادآوری کنید که بعد از این، تحمل نمیکنم که دچار فشار شوم، ولی تساهل میکنم. دیگران را آنطور که هستند بپذیرید و اگر با آن مشکل دارید از کنارش عبور کنید.
عزتنفس آسیبدیدهی خویش را ترمیم کنید
در صورتی که خویش را سزاوار زندگی بهتر، ارزشمندی، شفافیت، صراحت و مراقبت از خویش نمیبینید، بنابراین، عزتنفس (حرمتنفس) شما آسیبدیده است. مهرطلبها عمدتا خویش را زیر پا میگذارند تا تائید و تحسین افراد دیگر را جلب کنند. برای ثابت کردن ضعف عزتنفس، همین کافی است که بدانیم یک شخص از خود مراقبت نمیکند و به خود و افراد دیگر آسیب میزند.
ابزار با ارزش پیشنهاد متقابل
یک گام رهایی از مهرطلبی امتیاز دادن به مراوداتی است که بین شما میگذرد و شما باید آنها را ثبت کنید و به آنها امتیاز دهید در واقع این گام شامل مواردی است که شخص در مقابل درخواست افراد دیگر بیان خواهد کرد. با خودتان فکر کنید و قتی فردی از شما تقاضای نابجا دارد شما چه جوابهایی خواهید داد و کدام جواب امتیاز بیشتری خواهد داشت؟
همچنین شخص میتواند جوابهای جایگزین و پیشنهادات جایگزینی را هم به شخص مقابل خویش ارائه دهد مثلا اگر نمیتوانید فردا را به پیشنهاد دوست خود به سینما بروید میتوانید به وی پیشنهاد کنید که برنامهی سینما رفتن را به هفتهی آینده موکول کند.
با مراجعه به یک متخصص، عزتنفس آسیبدیدهی خویش را ترمیم کنید
در صورتی که خویش را شایستهی زندگی بهتر، ارزشمندی، شفافیت، صراحت و مراقبت از خویش نمیبینید، بنابراین، عزتنفس (حرمت نفس) شما آسیبدیده است. مهرطلبها عمدتا خود را زیر پا میگذارند تا تائید و تحسین افراد دیگر را جلب کنند. برای ثابت کردن ضعف عزتنفس همین کافی است که بدانیم یک شخص از خویش مراقبت نمیکند و به خود و افراد دیگر آسیب میزند.
اگر از خودتان راضی نیستید و رضایت شما از خودتان به تائید افراد دیگر وابسته است، بنابراین، عزتنفس شما آسیبدیده است. اگر نمیتوانید نه بگویید یا نمیتوانید احساسات، احتیاجها و خواستههای خویش را شفاف بیان کنید، بنابراین، عزتنفس شما آسیبدیده است و به کمک یک متخصص احتیاج دارید.
منتشر شده در چهارشنبه 8 دي 1400
کد خبر : 10298