چگونه با همسر شکاک رفتار کنیم؟

یک همسر شکاک و بدبین می‌تواند لحظات بسیار سختی را در زندگی زناشویی به وجود آورد. تصور کنید به یک مهمانی دعوت شده‌اید، به امید خوشگذرانی و داشتن لحظات خوب، خودتان را آماده می‌کنید اما در مهمانی متوجه می‌شوید که همسرتان مدام شما را زیرنظر دارد، یک نگاه ساده، خنده یا صحبت کردن با فردی دیگر باعث می‌شود به شکل غیرمنتظره‌ای واکنش نشان دهد یا مدام به شما اخم کند. در آن لحظه هم نگران این هستید که دیگران متوجه رفتارهای غیر عادی او شوند و هم احساس ناامیدی، عصبانیت و ناباوری در شما موج می‌زند. طولی نمی‌کشد که این رفتارها شما را به ستوه آورده و حتی ممکن است به طلاق و جدایی فکر کنید. اما بهتر است قبل از هر تصمیمی از دلایل شکاک بودن همسر و راه‌های برخورد با او اطلاعات به دست آورید.

بدبینی یکی از ویژگی‌های شخصیتی است که علل و عوامل مختلفی در ایجاد آن تاثیرگذار هستند. شناسایی این عوامل به شما کمک می‌کند تا بتوانید رفتارهای مناسب‌تری را در پیش گرفته و به سازگاری بالاتری در زندگی مشترک دست پیدا کنید. از جمله مهم‌ترین علل بدبینی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

۱- داشتن تجربیات ناخوشایند در سبک ارتباطی با والدین

پرورش یافتن در محیط خانوادگی که افراد در آن دائما با بدرفتاری مواجه می‌شوند و نیازهای آنها به خصوص در دوران کودکی ناکام می‌ماند، باعث می‌شود که افراد نگاه بدبینانه‌ای را نسبت به دنیا شکل دهند. در واقع روانشناسان معتقدند سال‌های اولیه‌ی کودکی و کیفیت ارتباط با والدین، تعیین‌کننده‌ی اساس شکل‌گیری اعتماد به دنیا است. در نتیجه فردی که مادر یا پدر خود را نامطمئن و غیرقابل‌اعتماد درک می‌کند در آینده ممکن است در شکل دادن روابط عمیق با دیگران نیز دچار مشکل شود.

اگر احساس می‌کنید که همسرتان در ارتباط با والدین خود در گذشته با مشکل مواجه بوده و امروز نیز این مشکلات بر رفتارهای او تاثیر می‌گذارد، بهترین کار این است که به او کمک کنید از یک روانشناس برای بهبود اوضاع کمک بگیرد. توجه داشته باشید که سرزنش کردن خانواده‌ی همسر یا بدگویی از آنها نه تنها بدبینی‌های همسرتان را کمتر نمی‌کند بلکه باعث بدتر شدن شرایط و دعواهای بیشتر نیز می‌شود.

۲- همسر شکاک، داشتن تجربیات ناخوشایند در ارتباط عاطفی

بنیان یک رابطه‌ی عاطفی بر اعتماد ساخته می‌شود. وقتی یکی از زوجین با رفتارهایی نظیر خیانت یا شیطنت‌های بیجا دائما اعتماد فرد مقابل را تحریک می‌کند، در واقع بنیان رابطه را هدف قرار داده و در جهت تخریب ارتباط زناشویی گام برمی‌دارد. در نتیجه بدبینی همیشه صفتی نیست که از گذشته همراه فرد وجود داشته باشد بلکه می‌تواند در جریان رابطه‌ی عاطفی و مشاهده‌ی رفتارهای شک‌برانگیز از جانب همسر نیز ایجاد شود.

۳- قرار گرفتن بیش از حد در معرض اخبار منفی

بسیاری از افراد در زندگی شخصی خود نه از جانب والدین و نه از جانب همسر با رویدادهای منفی که اعتماد آنها را تهدید کند، مواجه نمی‌شوند اما باز هم بدبینی و شک زیادی را از خود بروز می‌دهند. این مسئله می‌تواند بازتابی از محیط پیرامون و قرار گرفتن در معرض اخبار منفی نظیر افزایش آمار خیانت یا مشاهده‌ی آشنایانی که با این مسائل مواجه شده‌اند، باشد.

۴- ابتلا به اختلال شخصیت پارانوئید

گاهی اوقات بدبینی تبدیل به یک صفت شخصیتی غالب در زندگی فرد می‌شود به طوری که الگوی کل روابط بین فردی را تشکیل می‌دهد. در این شرایط همسرتان نه تنها به شما بدبین است بلکه در کلیه‌ی روابط خود با سایر افراد نیز به سختی اعتماد کرده و نمی‌تواند ارتباط چندان عمیقی با دیگران برقرار کند.

اگر این الگوی کلی در حدی باشد که عملکرد زندگی همسرتان را تحت‌تاثیر قرار داده و باعث بروز مشکلاتی در ابعاد مختلف زندگی نظیر شغل، تحصیل یا قطع شدن روابط دوستانه شود، نشان‌دهنده‌ی وجود یک اختلال است که برای بهبود به دریافت خدمات روانشناختی نیاز دارد. توجه به این نکته بسیار اهمیت دارد که هرگز به همسرتان برچسب نزنید و از مشکلات روحی روانی او به عنوان سلاحی جهت دفاع از خود استفاده نکنید. در این شرایط بهترین کار این است که به همسرتان کمک کنید از یک مشاور روانشناس کمک بگیرد.

۵- ابتلا به اختلالات سوءمصرف مواد

یکی از عوارض سوءمصرف برخی مواد نظیر شیشه و توهم‌زاها دچار شدن به بدبینی و شکاکیت بیمارگونه است. اگر خلقیات همسرتان به یک باره تغییر می‌کند و سوءظن‌های عجیب یا بسیار افراطی را در مورد شما یا دیگران مطرح می‌کند، ممکن است تحت‌تاثیر مصرف مواد خاصی قرار داشته باشد. با این حال فورا به خاطر بدبینی همسر در مورد اعتیاد او قضاوت نکنید. پیش از هر چیز تلاش کنید با یک روانشناس متخصص در حیطه‌ی اعتیاد مشورت کرده و در مورد سایر علامت‌های اعتیاد به مواد مخدر آگاه شوید.

زندگی با همسر شکاک چگونه است؟

همسر شکاک، می‌خواهد که شما را همیشه تحت کنترل قرار دهد پس بیش از اندازه محدودتان می‌کند. آرامش ندارد و ذهنش درگیر این است که شاید به او خیانت کنید. ممکن است در ابتدای رابطه متوجه حساسیت او نشوید یا خودتان را گول بزنید که به خاطر دوست داشتن و علاقه‌ی زیاد است، ولی به تدریج حس می‌کنید که بدبینی‌های او غیرقابل تحمل شده و به سر زدن‌های ناگهانی به محل کارتان و محدود کردن روابط خانوادگی گسترش می‌یابد. طوری شما را تحت نظر دارد که حس می‌کنید یک کارآگاه خصوصی استخدام کرده‌اند که می‌خواهد مچ شما را بگیرد. برای حریم خصوصی‌تان ارزشی قائل نیست و مدام تماس‌ها، پیام‌ها و رفت‌وآمدهای شما را چک می‌کند.

ادامه یافتن بدبینی، به نارضایتی بیشتر از زندگی منجر می‌شود و انبوهی از احساسات ناامیدی، غم، عصبانیت، اضطراب و افسردگی را تجربه می‌کنید. در حالت شدیدتر اگر شکاکیت با ضرب و شتم هم همراه باشد، ممکن است چنان درماندگی و حقارتی در شما ایجاد شود که تنها راه رهایی را طلاق بدانید.

سهم شما در بدبینی همسرتان چقدر است؟

شرط اصلی ازدواج، داشتن تعهد است که به ماندگاری زندگی مشترک کمک می‌کند. سوال اساسی این است که چقدر به این تعهد پایبند بودید و این اطمینان را در همسر خود ایجاد کرده‌اید. نگاه کردن به جنس مخالف، گرم گرفتن با آنها، مقایسه‌ی همسرتان با دیگران، بی‌توجهی به او یا عدم ابراز عشق و علاقه، به تدریج باعث بدبینی در او می‌شود. برخی از افراد با افتخار از روابط قبلی خود صحبت می‌کنند، چه بسا به تدریح اثرات منفی آن مشخص می‌شود.

رقصیدن به ساز همسر شکاک!

پس از آگاه شدن از حساسیت بیش از اندازه‌ی همسر خود، ممکن است هر چیزی که او به شما تحمیل می‌کند را قبول کنید. اما به این موضوع توجه داشته باشید تا کی می‌توانید این روند را ادامه دهید. درست است که نباید به بدبینی او دامن بزنید ولی لازم است برای خود، چارچوبی تعریف کنید. قرار نیست شما از همه‌ی خواسته‌ها و حقوق طبیعی خود محروم شوید تا او را راضی نگه دارید، بلکه باید همراه همسرتان در مسیری بر مبنای احترام متقابل و صمیمیت حرکت کنید. در ادامه راهکارهایی ارائه می‌دهیم تا بدانید که چگونه با همسر شکاک خود رفتار کنید.

۱- شناسایی اولین جرقه‌های بدبینی

برای حل مشکل بدبینی همسر، شناسایی عوامل ایجادکننده‌ی بدبینی او اهمیت دارد. اولین بار چه زمانی، بعد از چه موقعیتی و چطور حس کردید که به شما بدبین شده است. واکنش شما چگونه بوده و چه تاثیری روی رابطه‌تان گذاشته است. تحلیل این شرایط کمک می‌کند که تا حدی کنترل شرایط را به دست آورده و اختلافات خانوادگی را برطرف سازید.

۲- رعایت کردن خط قرمزها

زمانی که ازدواج کردید در مورد یکسری موضوعات و حد و مرزها با هم به توافق رسیدید، خط قرمزها را دور نزنید. سعی کنید اعتماد او را جلب کرده و موقعیتی را ایجاد نکنید که شک او بیشتر شود. با لجبازی کردن هیچ چیز درست نخواهد شد.

۳- گفتگوی سازنده

در زمانی مناسب، با همسرتان در مورد بدبینی‌هایش صحبت کنید. انگشت اتهام را به سوی او نگیرید و برایش توضیح دهید احتمالا سوءتفاهم‌هایی ایجاد شده که خودتان هم از آن خبر ندارید. سعی کنید این اطمینان را بدهید که از زندگی در کنار او لذت می‌برید. به او بگویید که رفتارهای کنترلی‌اش باعث اضطراب و ناراحتی شما شده و دونفری در از بین بردن این سوءتفاهم‌ها تلاش کنید.

۴- خلف وعده نکنید

زمانی که به وعده‌هایتان عمل نمی‌کنید، همسرتان گمان می‌کند که به اندازه‌ی کافی برایش ارزش قائل نیستید یا شاید با فرد دیگری ارتباط دارید که او را فراموش کردید. به او نشان دهید که فردی قابل اتکا و صادق هستید. اگر به هر دلیلی در عمل به وعده، موفق نشدید از او دلجویی کنید تا بداند به خاطر کم اهمیت شمردن او نبوده است.

۵- همسرتان را با دیگران مقایسه نکنید

زمانی که همسرتان را با دیگری مقایسه می‌کنید، این پیام را به او می دهید که تو به اندازه‌ی او خوب نیستی و من از بودن در کنار تو راضی نیستم. در واقع اعتمادبه‌نفس او را از بین می‌برید پس دچار ترس شده و به تدریج این فکر در او ایجاد می‌شود که دنبال فرصتی هستید تا رهایش کنید.

۶- عشق خود را ابراز کنید

ابراز عشق و گفتن جمله‌ی دوستت دارم در رابطه اهمیت زیادی دارد و یک اطمینان خاطر به همسرتان می‌دهد. برخی فکر می‌کنند که گفتن آن ضرورتی ندارد و ما در عمل به او نشان می‌دهیم ولی تاثیر کلمات خیلی بیشتر از چیزی است که تصور می‌کنید.

با در دسترس بودن، احساس نگرانی و عدم امنیت همسرتان را کم کنید. تماسش را تا حد امکان بدون پاسخ نگذارید و اضافه‌کاری‌ها یا برنامه‌های خود را به همسرتان اطلاع دهید. از پنهان‌کاری، ایجاد ابهام یا شوخی‌های نابجا بپرهیزید.

پیدا کردن عامل ایجاد بدبینی و شکاکیت همسرتان موضوعی بسیار مهم است. عوامل مختلفی مانند اختلال شخصیت پارانوئید، سوءمصرف مواد مخدر، ارتباط فرازناشویی و... می‌تواند به پیدایش این حساسیت‌ها در او دامن زده باشد. برای این منظور می‌توانید با یک متخصص و مشاوره خانواده مشورت کنید.