چطور «وسواس» خود را درمان کنیم؟

نگام خروج از خانه شیر آب و گاز را مدام چک کرده اما باز برگشته و مجدد کنترل می‌کند.

مدام می‌شوید و می‌سابد! حال و روزش همه در شست و روب خلاصه شده و از دیدش هیچی تمیز شدنی و پاک شدنی نیست!

این توصیف کوتاه،‌روایت مردان و زنانی است که در گرداب وسواس عملی و فکری دست و پا می‌زنند.

در اختلال وسواس، فکری استرس‌زا، ناخوشایند و بی‌ربط دائم سراغ فرد می‌آید و فرد در نتیجه‌ رنج ناشی از این فکر و عدم توانایی در بیان این رنج، احساس نیاز می‌کند که یک رفتار خاص را دائماً تکرار کند.

افکار استرس‌زا، ناخواسته و بی‌ربط که مداوم به ذهن خطور می‌کند را «وسواس فکری» و زمانی که فرد احساس نیاز می‌کند تا یک رفتار خاص را مداوم تکرار کند «وسواس عملی» می‌گویند.

ممکن است اختلال وسواس، پایه ارثی و ژنتیک داشته باشد. وقایع ناخوشایند یا روابط ناسالم خانوادگی نیز اختلال وسواس را آغاز یا وخیم‌تر می‌کند.

اختلال وسواس یا OCD می‌تواند در کودکی، در اغلب مواقع نزدیک ده‌سالگی خود را نشان دهد. بعید است بعد از سن ۳۰ سالگی اختلال وسواس آغاز شود.

مبتلایان به وسواس به سبب اندیشه‌های ناخواسته و ناراحت‌کننده که مدام به ذهنشان خطور می‌کند، رنج زیادی می‌کشند و برای کنترل این رنج، بدون اینکه از آن صحبت کنند رفتارهایی تکراری از خود بروز می‌دهند.

برای نمونه، خانمی که وسواس فکری کثیف بودن دستش او را از درون مدام آزرده می‌سازد، بدون اینکه رنج خود را بگوید شاید در طول روز دستش را پنجاه بار بشوید.این همان وسواس عملی است.

علائم اختلال وسواس فکری

تاکنون فهمیدیم که اختلال وسواس دو دسته علامت دارد؛ علائم ناشی از وسواس فکری و علائمی به دنبال وسواس عملی. این علائم رنج آور هستند، وقت زیادی از فرد تلف می‌کنند و ممکن است کارکرد او را کم کنند.

بیشتر مبتلایان به اختلال وسواس می‌دانند که این ترس و اضطراب آنها منطقی نیست و سعی می‌کنند آن را نادیده بگیرند و سرکوب کنند

موضوع وسواس فکری در افراد بسیار متنوع است و با ترس همراه است. شایع‌ترین انواع آن به قرار زیر هستند:

ترس از آلودگی و کثیفی

ترس از تصادف و اقدامات خشن دیگران؛ مثل وسواس قفل بودن در خانه به دلیل ترس از دزدی

ترس از بی‌نظمی و قرینه نبودن اشیا و وسایل مثلاً چینش نامنظم غذا در بشقاب

علائم اختلال وسواس عملی

بیشتر مبتلایان به اختلال وسواس می‌دانند که این ترس و اضطراب آنها منطقی نیست و سعی می‌کنند آن را نادیده بگیرند و سرکوب کنند. گاهی هم برای رهایی موقت از آن، یک رفتار تکراری انجام می‌دهند.

منتشر شده در شنبه 11 دي 1400 کد خبر : 10315