چرا مغز ما از پاورپوینت متنفر است؟!

یک جلسه سخنرانی و تدریس و یا هر ارائه دیگر مثلا جلسه گزارش در یک شرکت را یه یاد بیاورید. فرمت کلی و غالب این است که مدرس یا سخنران اسلاید‌هایی از پیش، آمده کرده که مملو از کلمات هستند.

خیلی کم هستند کسانی که بدانند چطور باید از اسلاید‌ها برای جلب توجه و تمرکز شنونده و خودشان استفاده کنند. در بسیاری از موارد اصلا اسلاید‌ها یک وسیله تقلب سخنران هستند و او تقریبا همه چیز‌هایی که می‌خواسته بگوید را به جز برخی حروف ربط و افعال و دو سه خاطره تلطیف‌کننده فضا، در اسلاید‌ها درج کرده است.

مشکل کجاست؟

مشکل این است که در واقع ارائه‌ها درک و یادآوری را کاهش می‌دهند، زیرا شما اگر چند کار را به یک ناحیه از مغز بدهید تا پردازش کند، مغز واقعا افتضاح عمل می‌کند. این همان داستان غیرعملی بودن چندکارگی یا چندوظفیگی از بعدی دیگر است.

روانشناسی به نام مارک کوتانش از دانشگاه پیتسبورگ به رسانه Popular Mechanics توضحیات جالبی داده:

او می‌گوید که وقتی سخنران می‌آید و با پاورپیونت یا هر نرم‌افزار ارائه اسلایدی جملات و واژگانی را به شما نشان می‌دهد و در عین حال شما در آن واحد با کمی تغییر ادبیات و کمی فاصله زمانی، حرف‌های سخنران را در همان مورد می‌شنوید، مغزتان اتصالی می‌کند!

یعنی مغز بین پردازش کلمات نوشتاری و پردازش صدا گیر می‌افتد، مثل این است که چند ورودی به یک دستگاه رایانه داده باشید. مغز مدام کلنجار می‌رود که آیا صبر کند تا سخنران به همان قسمت اسلاید برسد و بعد کار پردازش را شروع کند یا اینکه بیاید و سریع کلمات را بخواند و بعد اتصال دیداری را قطع کند و به حرف‌ها گوش کند. در این بین بسیار پیش می‌آید که نظم و ترتیب را از دست می‌دهد و نتیجه همه این‌ها خستگی و ننشستن مفهوم در مغز و فراموشی است.

اما در مقابل اگر همان ارائه به صورت یک پادکست بود، شما خیلی راحت‌تر با مفاهیم ارتباط برقرار می‌کردید.

تعداد زیادی از کارآفرینان موفق، مانند جف بزوس و ایلان ماسک، به طور شهودی به آنچه علم مدتی است در مورد بی‌ثمری پاورپوینت‌های و اسلایدکست‌ها رسیده، از مدت‌ها قبل رسیده‌اند و ظاهراً دیگر تمایلی به پاورپوینت‌ها ندارند.چاره کار چیست؟

۱- چکیده و موضوع حرفتان را کمی پیش از سخنرانی در حداکثر ۳ صفحه ارائه بدهید. دقت کنید که این سند را بهتر است مثلا روز قبل سخنرانی برای حضار ارسال نکنید، چون این کار شما شبیه نوعی تکلیف شب می‌شود و هیچ کس آن را نمی‌خواند.

۲-اگر در حال تدریس و آموزش هستید، تجربیات تعاملی ایجاد کنید. نوعی تمرین گروهی ایجاد کنید و یا اصلا گاهی روی وایت‌برود بنویسید. شرکت‌کنندگان در سخنرانی شما روی نوشتن شما تمرکز می‌کنند و بیشتر تحت تاثیر قرارمی‌گیرند.

۳- اگر واقعا می‌خواهید الهام بخش باشید، سخنرانی کردن درست را یاد بگیرید. در دانشگاه یا شرکت شما ممکن است هرگز کسی سخنرانی واقعی نکرده باشد و شما تصور کنید که اگر از روتین بیرون بیایید، ممکن است چیز جالبی از آب درنیاید، اما شما اولین سخنران مؤسسه خود شوید. ویدئو‌های TED در واقع کلاس آموزش سخنرانی رایگان هستند. با کمی دقت می‌توانید همه چیز را یاد بگیرید. مثلا اینکه چطور حضار را در ابتدای کار با یک خاطره شخصی کوتاه با خود همراه کنید. چطور موارد متعدد خسته کننده را تبدیل به موارد شیرینی کنید که حضار را تحت تاثیر قرار بدهد.

۴- آیا هرگز در TED دیده‌اید که به سبک پاورپوینت‌های دانشگاهی، سخنران‌ها بیایند و اسلایدی به صورت سرفصل و بعد زیرشاخه‌های متعدد تو در توی آن روی پرده بیندازند.

خیر!

آماده کردن اسلاید هم فوت و فن خاص خود را دارد. به ویدئو‌های همایش‌های اپل نگاه کنید. کل متن یک همایش بزرگ اپل شاید در حد دو صفحه هم نشود. به جای اسلاید‌های مفصلی که تنها نشاندهنده عدم اعتماد به نفس شما در سخنرانی هستند، فقط برخی کلمات کلیدی را نشان بدهید یا عکس‌هایی که تاثیر سخن شما را بیشتر می‌کنند.