دلایل ریزش مو در زنان و راه‌های درمان

ریزش مو در زنان دلایل متعددی دارد. عوامل مختلفی مثل شرایط پزشکی، تغییرات هورمونی یا پاسخ بدن به استرس ممکن است باعث ریزش مو در زنان شود. البته پیدا کردن علت اصلی همیشه آسان نیست، اما برخی احتمالات و اقدامات وجود دارند که می‌توان به کمک آنها دلایل ریزش مو در زنان را شناسایی کرد.

علائم ریزش مو در زنان
بسته به علت آن ممکن است ریزش مو به شکل‌های مختلفی در افراد ایجاد شود. به عنوان مثال ممکن است متوجه ریزش ناگهانی موهای خود یا نازک شدن و کم حجم شدن آنها با گذشت زمان شوید.
در برخی از شرایط نیز ممکن است یادداشت‌برداری به منظور پیگیری هرگونه تغییراتی که متوجه آن می‌شوید یا علائمی که تجربه می‌کنید و نیز گشتن به دنبال الگوهایی برای ریزش مو به شما کمک کند.

علائم مشخص ریزش مو با الگوی زنانه عبارتند از:
•   کم‌پشتی کلی
نازک شدن تدریجی موها در بالای سر شایع‌ترین نوع ریزش مو است. این حالت هم زنان و هم مردان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. خط مو در مردان معمولا عقب می‌رود اما در زنان فرق آنها بازتر و وسیع‌تر می‌شود.

•   لکه‌های طاسی
این نوع از لکه‌ها ممکن است دایره‌ای یا تکه‌تکه باشند. لکه‌های طاسی ممکن است به اندازه‌ی یک سکه باشد که معمولا در پوست سر ظاهر می‌شوند. حتی ممکن است پوست شما بلافاصله قبل از ریزش مو احساس خارش یا درد هم داشته باشد.

•   یک مشت پر از مو
در برخی مواقع ممکن است ریزش موهای ناگهانی به خصوص بعد از ترومای عاطفی یا جسمی را تجربه کنید. در این شرایط ممکن است مو به هنگام شستشو یا شانه کردن، به سرعت بریزد و این باعث کم‌پشتی کلی شود.

•   ریزش کامل
در برخی بیماری‌ها به ویژه در مورد درمان‌های پزشکی مانند شیمی درمانی، ممکن است به طور ناگهانی و در تمام بدن متوجه ریزش مو شوید.

انواع آلوپسی یا ریزش مو در زنان
آلوپسی به معنای ریزش مو است. این عارضه مسری نیست و ارتباطی با اعصاب ندارد. آلوپسی انواع مختلفی دارد که به دلایل مختلفی از ژنتیک گرفته تا شیوه‌های مراقبت از مو یا هر چیزی که باعث شود سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله کند، ایجاد می‌شود.

•   آلوپسی آندروژنیک
طاسی یا ریزش مو با الگوی زنانه است که ناشی از ژنتیک یا سابقه‌ی خانوادگی می‌باشد. این آلوپسی عامل اصلی ریزش مو در زنان است که به طور کلی بین سنین ۱۲ تا ۴۰ سالگی شروع می‌شود. مردان معمولا کچل شدن را با عقب رفتن خط مو یا تکه‌های مشخص کچلی روی سر می‌بینند. اما ریزش مو در زنان عموما به شکل کم‌پشتی کلی رخ می‌دهد.

•   آلوپسی آرئاتا
این نوع ریزش مو به صورت تکه‌تکه است که به طور ناگهانی روی سر یا بدن اتفاق می‌افتد. به طور معمول با یک یا چند تکه گرد طاس شروع می‌شود که می‌توانند با هم همپوشانی داشته یا نداشته باشند.

•   آلوپسی سیکاتریک
شرایطی است که با ایجاد جای زخم باعث ریزش موی برگشت‌ناپذیر می‌شود. در این حالت مو می‌ریزد و فولیکول با بافت اسکار جایگزین می‌شود.

•   آلوپسی‌های ناشی از آسیب
این آلوپسی ریزش مو در نتیجه‌ی روش‌های آرایش مو می‌باشد. ممکن است مو پس از استفاده از شانه‌های گرم، سشوار، صاف‌کننده یا مواد شیمیایی خاصی برای رنگ کردن یا صاف کردن موها شکسته شود.

بیماری‌هایی که می‌توانند منجر به ریزش مو شوند
برخی از شرایط پزشکی مستقیما به ریزش مو منجر می‌شود. این شرایط خاص شامل اختلال در هورمون‌ها مانند مشکلات تیروئید، زخم شدن به دنبال شرایط پوستی مانند عفونت قارچی یا اختلالات خودایمنی مانند بیماری سلیاک که در آن بدن به خود حمله می‌کند، هستند.

شرایطی که ممکن است به ریزش مو در زنان منجر شود شامل این موارد است:
•   کم‌کاری تیروئید
•   پرکاری تیروئید
•   بیماری هوچکین
•   کم‌کاری هیپوتالاموس
•   بیماری هاشیموتو
•   لوپوس اریتماتوس سیستمیک
•   بیماری آدیسون
•   بیماری سلیاک
•   بیماری لیکن پلان
•   عفونت قارچی
•   اسکلرودرما
•   تریکورهگزیس اینواجیناتا

سایر علائمی که به تشخیص علت ریزش مو کمک می‌کنند
در صورتی که ریزش مو ناشی از بیماری زمینه‌ای باشد، ممکن است فرد طیف وسیعی از علائم مختلف را تجربه کند.
•   کم‌کاری تیروئید ممکن است خستگی، افزایش وزن، ضعف عضلات و تورم مفصل ایجاد کند.
•   عفونت قارچی ممکن است لکه‌های پوسته‌پوسته و دردناک به رنگ خاکستری تا قرمز در کف سر ایجاد کند.
•   بیماری سلیاک ممکن است علائمی مانند زخم دهان، سردرد، بثورات پوستی یا کم‌خونی ایجاد کند.
•   بیماری هوچکین ممکن است علائمی مانند تب، عرق شبانه و تورم غدد لنفاوی ایجاد کند.
پزشک علاوه بر ریزش مو علائم دیگر را در نظر خواهد گرفت تا به مشخص کردن علت آن کمک کند. این کار ممکن است شامل معاینه‌ی فیزیکی، آزمایش خون یا بیوپسی پوست سر باشد.
برخی شرایط مانند بیماری سلیاک ممکن است از نظر ژنتیکی به ارث برده شوند. اگر سابقه‌ی خانوادگی بیماری را دارید که منجر به ریزش مو می شود، حتما آن را به پزشک خود اطلاع دهید.

۴ عاملی سبب ریزش مو در زنان می‌شوند
۱- یائسگی و عدم تعادل هورمونی عامل ریزش مو در زنان
به دلیل کاهش تولید هورمون‌های استروژن و پروژسترون، زنان ممکن است در دوران یائسگی دچار ریزش مو شوند. این تغییرات همچنین منجر به علائمی مانند بی‌نظمی در چرخه‌ی قاعدگی، خشکی پوست، عرق شبانه، افزایش وزن و خشکی واژن می‌شوند. وارد شدن استرس اضافی به بدن نیز ممکن است ریزش مو را بدتر کند.
برخی از خانم‌ها حتی ممکن است پس از کنار گذاشتن قرص‌های ضدبارداری هورمونی، متوجه کم‌پشتی و ریزش موهایشان شوند. چراکه تغییرات هورمونی از هر نوع، به ویژه افت سطح استروژن، می‌تواند به صورت موقت چرخه‌ی رشد مو را مختل کند.
۲- استرس عامل اصلی ریزش مو در زنان
قرار گرفتن تحت فشارهای روحی و روانی ممکن است به ریزش مو منجر شود. مواردی مانند مرگ یکی از اعضای خانواده، جراحی‌های بزرگ یا بیماری جدی ممکن است باعث شود بدن فرآیندهای خاصی مانند تولید مو را متوقف کند.
تقریبا سه ماه تاخیر بین زمان وقوع یک رویداد استرس‌زا و احتمال ریزش مو وجود دارد. بنابراین ممکن است نتوانید به سرعت عامل تحریک‌کننده را مشخص کنید.
با این حال اگر موهایتان در حال کم پشت شدن هستند، حوادث یا موقعیت‌های مختلفی در زندگی خود که ممکن است موجب استرس قابل توجه شما شده باشند را در نظر بگیرید. ریزش مو به دلیل استرس عموما موقتی است. ممکن است پس از گذشت واقعه، مو دوباره رشد کند و فولیکول دوباره شروع به تولید مو کند.
۳- تلوژن افلوویوم (TE) عامل ریزش مو در زنان
یکی دیگر از علل شایع ریزش مو در زنان تلوژن افلوویوم (TE) نام دارد. این حالت موقتی بوده و زمانی اتفاق می افتد که تغییری در تعداد فولیکول‌های تولیدکننده‌ی مو که در فاز استراحت هستند رخ می‌دهد.
مثلا زنان ممکن است در ماه‌های پس از زایمان یا یک رویداد استرس‌زای دیگر موهای خود را از دست بدهند. بعضی اوقات می‌توانید با نگاه کردن به رشته‌ی مو، ریزش موی TE را تشخیص دهید. موهای تلوژن یک پیاز کراتینی در ریشه‌ی خود دارند.
به طور کلی TE ناشی از هر چیزی است که بتواند بدن را شوکه کرده و چرخه‌ی زندگی مو را مختل کند. تا زمانی که متوجه اثر تغییرات شوید، ممکن است تاخیر قابل‌توجهی وجود داشته باشد.
•   تب بالا
•   عفونت جدی
•   بیماری مزمن
•   استرس عاطفی
•   رژیم های بسیار سخت، کمبود پروتئین، اختلالات اشتها
•   مصرف برخی داروهای خاص مانند رتینوئیدها، بتابلوکرها، مسدودکننده‌ی کانال‌های کلسیم، داروهای ضدافسردگی و داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDS) ممکن است به TE منجر شود.
خبر خوب این است که این نوع ریزش مو به طور معمول قابل برگشت است و در نهایت موهای TE دوباره روی پوست سر شروع به رشد می‌کنند.
۴- کمبود ویتامین‌های گروه B و ریزش مو در زنان
کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی خاص ممکن است منجر به نازک شدن مو یا ریزش مو در خانم‌ها شود. برخی از متخصصان پوست معتقدند که عدم خوردن گوشت قرمز کافی یا پیروی از رژیم گیاهخواری ممکن است روی ریزش مو تاثیر بگذارد.
گوشت قرمز و سایر غذاهای حیوانی سرشار از آهن هستند. آهن یک ماده‌ی معدنی است که از رشد مو و بدن حمایت می‌کند. از طرفی خانم‌ها به دلیل خونریزی در دوران قاعدگی مستعد کمبود آهن هستند. بنابراین عدم مصرف مقدار کافی آهن در رژیم غذایی ممکن است منجر به کمبود شود.
اختلالات خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی، همچنین ممکن است منجر به کمبود ویتامین و کم‌پشتی مو شود. کمبودهایی که گمان می‌رود روی مو تاثیر بگذارند شامل کمبود زینک، آمینو اسید ال - لیزین، ب۶ و ب۱۲ هستند.

درمان‌های موثر برای ریزش مو در زنان
ریزش مو ناشی از استرس یا تغییرات هورمونی مانند بارداری یا یائسگی ممکن است به هیچ درمانی نیاز نداشته باشد. یعنی بعد از تنظیم بدن، ریزش مو خود به خود متوقف می‌شود.
کمبودهای غذایی نیز اغلب نیاز به درمان پزشکی فراتر از مکمل‌ها ندارند. مگر اینکه کمبود ناشی از یک وضعیت زمینه‌ای بهداشتی باشد. هرگونه بیماری که منجر به ریزش مو می‌شود باید به طور مستقیم درمان شود تا کل بیماری و نه فقط علائم آن، برطرف شود.
بسیاری از داروها و درمان‌های احتمالی ریزش موی ناشی از ریزش مو با الگوی زنانه و سایر آلوپسی‌ها وجود دارد. البته ممکن است برای دیدن نتایج کامل تا ماه‌ها یا سال‌ها نیاز به استفاده از یک یا ترکیبی از درمان‌ها داشته باشید. در ادامه برخی از راه‌های درمانی موجود در این زمینه را بررسی می‌کنیم.

۱- ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل یک داروی بدون نسخه (OTC) است که به صورت مایع و کف برای استفاده‌ی موضعی در دسترس است. این دارو باید به طور روزانه به مدت ماه‌ها یا سال‌ها روی کف سر مالیده شود تا به طور موثری از ریزش مو جلوگیری کرده و رشد مو را تقویت کند.
۲- استروژن درمانی
هورمون درمانی جایگزین، با اینکه مانند سال‌های گذشته مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، می‌تواند درمانی برای آلوپسی آندروژنیک باشد. این روش برای افزایش هورمون استروژن برای جایگزینی سطح پایین استروژن در خانم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما استفاده از ماینوکسیدیل موثرتر است. بنابراین به عنوان یک درمان انتخابی، از استروژن درمانی پیشی گرفته است.
خانم‌ها در سنین باروری، اگر قصد استفاده از این دارو را هم‌زمان با داروهای ضدبارداری خوراکی داشته باشند، باید با پزشک خود مشورت کنند. زیرا ممکن است نیاز به انتخاب قرصی با کمترین پروژسترون داشته باشند.
۳- اسپیرونولاکتون
این دارو که با نام آلاکتون نیز شناخته می‌شود، ریزش مو را با پرداختن به هورمون‌ها درمان می‌کند. به طور خاص به گیرنده‌های آندروژنی وصل شده و پردازش تستوسترون در بدن را کاهش می‌دهد. همه‌ی محققان موافق نیستند که این دارو برای کاهش ریزش مو موثر باشد. سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) نیز آن را به عنوان درمانی برای آلوپسی آندروژنی معرفی نکرده است.
۴- ترتینوئین
ترتینوئین موضعی که با نام تجاری Retin-A نیز شناخته می‌شود، گاهی اوقات به عنوان درمان ترکیبی با ماینوکسیدیل برای آلوپسی آندروژنیک استفاده می‌شود.
استفاده از این نوع داروها باید زیر نظر پزشک انجام شود. طبق گفته‌ی برخی از افرادی که خودسرانه از این دارو استفاده کرده‌اند، کرم‌ها، سرم‌ها و لوسیون‌های موضعی رتینول ممکن است ریزش مو را بدتر کنند.
۵- کورتیکو استروئیدها
زنان مبتلا به ریزش مو به دلیل آلوپسی آرئاتا ممکن است بخواهند در نقاط آسیب‌دیده‌ی موهای خود با کورتیکواستروئیدهای تزریقی درمان شوند. رشد مو ممکن است به محض چهار هفته قابل تشخیص باشد و درمان می‌تواند به مدت چهار تا شش هفته تکرار شود. عوارض جانبی تزریق شامل آتروفی پوست یا نازک شدن پوست سر است.
البته کورتیکواستروئیدهای موضعی نیز در سترس هستند، اما لزوما به همان اندازه موثر نیستند. کورتیکواستروئیدهای خوراکی ممکن است منجر به عوارض جانبی ناخوشایند شود.
۶- آنترالین
در زنان مبتلا به آلوپسی آرئاتا، آنترالین ایمن و موثر است. می‌توان آن را در منزل و روزی یک بار استفاده کرد و از ۵ دقیقه شروع کرده و آن را به دوره‌هایی تا یک ساعت نیز ادامه داد. بعد از استفاده باید پوست سر را با آب خنک شسته و با صابون تمیز کنید. موهای جدید ممکن است طی دو تا سه ماه جوانه بزنند.

ریزش مو در زنان چه تفاوتی با ریزش موی مردانه دارد؟
با توجه به الگوی ریزش موی متفاوت در خانم‌ها و آقایان، برخی از درمان‌های ریزش مو به طور خاص برای خانم‌ها موثرتر از آقایان است. برخی نیز مانند فیناستراید برای خانم‌ها توصیه نمی‌شود.
فیناستراید دارویی است که برای آلوپسی در مردان استفاده می‌شود. فیناستراید برای استفاده‌ی خانم‌ها خصوصا در سن باروری توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است باعث بروز مشکلات در رشد و تکامل جنین شود. این روش همچنین انتخاب نامناسبی برای زنان یائسه محسوب می‌شود.

آیا کاشت مو سبب کاهش ریزش مو می‌‌شود؟
در جراحی کاشت مو، تکه‌هایی از پوست سر که مو دارند از یک ناحیه از کف سر گرفته شده و به نواحی که کچلی دارد منتقل می‌شوند. کاشت مو به دلیل نحوه‌ی ریزش مو در خانم‌ها که معمولا ریزش موی پراکنده با حجم کم مو به جای تکه‌های طاسی متمرکز است، درمان رایجی برای ریزش مو با الگوی زنانه نیست.
همچنین خطراتی از جمله عفونت یا شوک وجود دارد که می‌توانند باعث ریزش مو از مناطق کاشته شده شود. در بسیاری از موارد ممکن است جراحی برای مناطق بزرگ طاسی کمک‌کننده نباشد.

نتیجه‌گیری
اگر متوجه شدید که ریزش موی شما بیشتر از حد معمول است، پی بردن به دلیل آن و شروع درمان در اسرع‌وقت بهترین کار است. اگرچه داروهای بدون نسخه مانند ماینوکسیدیل ممکن است به رفع برخی از موارد خاص ریزش مو کمک کند اما از آنجایی که سایر شرایط سلامتی نیز می‌تواند باعث ریزش مو شود، مشورت با پزشک در این باره مهم است.