مصائبِ معلّمی
سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری در ۱۲ اردیبهشت، روز بزرگداشت معلم نامگذاری شده است که البته مصائب معلمی در مملکت ما کم نیست و صدالبته زحمات و خدمات معلمان نیز بی‌بدیل است، با ۱۰۰۱ مشکل ریزودرشت که نگاهی گذرا به آن‌ها هم با نظام آموزشی فشل ایران تأسف‌برانگیز است.
دوره شیوع کرونا را درواقع باید دوره کار مضاعف معلمان نامید؛ معلمانی که بدون حمایت و پشتیبانی مالی آموزش‌وپرورش، صرفاً با امکانات شخصی و بدون بهره‌مندی مناسب از آموزش‌های موردنیاز، دست‌به‌کار شده و آموزش مجازی را با حداقل امکانات آغاز کردند؛ بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های نسنجیده و بی‌موقع، مانند زوج و فرد کردن حضور دانشآموزان در مدارس، ارائه آموزش حضوری و مجازی همزمان، حضور الزامی معلمان و کادر اجرایی در مدارس، نه‌تنها به ارتقای فعالیت‌های آموزشی معلمان و مدارس کمکی نکرد، بلکه کار و وظایف آن‌ها را چندبرابر کرد.
قانون الزام به استخدام آموزشیاران نهضت با پنج سال سابقه تدریس بدون طی دوره‌های معلمی و داشتن شرایط سنی مناسب، تحصیلات مرتبط و بیتوجه به نیاز آموزش‌وپرورش، تبعات نامطلوبی را برای کیفیت نظام آموزشی و شأن و منزلت معلمان به دنبال داشت و در ادوار مختلف، راهکارهایی مانند معلمان شرکتی، معلمان خرید خدمات، مربیان قرآن، مربیان پیش‌دبستانی و.... به این راهکارها افزوده شد که عدم پاسخگویی مناسب به مطالبات استخدامی آنان و حاشیه‌های متعددش، باعث تصویب بیش از چندین الحاقیه و اصلاحیه برای این قانون طی حدود ۱۲ سال شده که نارضایتی‌ها و خدشه بر منزلت اجتماعی معلمان را به همراه داشته است.
تصویب قانون بازنشستگی پیش از موعد در سال ۱۳۸۶ و دادن سنوات ارفاقی تا پنج سال، در کنار وضعیت نامناسب نظام جبران خدمات معلمان و تبعیض و نابرابری نسبت به کارکنان دیگر دستگاه‌ها سبب شد که عمده معلمان شایسته و توانمند، در اوج شایستگی بروند.
در ابتدای تأسیس دانشگاه فرهنگیان، امید زیادی وجود داشت که بتواند با ارتقای توانمندی و تربیت معلم موردنیاز، تحول عظیمی در شأن و جایگاه علمی و منزلت معلمان ایجاد کند، اما این دانشگاه طی چند سال فعالیت، نه گام مؤثری در ارتقای مدارج علمی معلمان برداشت و نه حتی توانست معلمان موردنیاز را تربیت تخصصی کند.
الزام مجلس به استخدام نیروهای موقتی نیز ازجمله حاشیه‌هایی است که منزلت معلمان را زیر سئوال برد، چراکه از کل نیروهای استخدام‌شده، حدود ۵۰ درصد آن‌ها از روش‌های موقتی همچون معلمان حق‌التدریس، شرکتی، آموزشیار، سربازمعلم و .... به استناد مصوبات مجلس و مجوزهای مقطعی جذب نیروی انسانی بدون سیاست‌گذاری بلندمدت و عموماً بدون درنظرگرفتن کیفیت ورودی‌ها و شیوه‌های علمی سنجش صلاحیت حرفه‌ای، استخدام‌شده‌اند.
بدون شک، استمرار و گسترش به‌کارگیری معلم از طریق طرح خرید خدمات نیز آسیب جدی به جایگاه معلمی و کیفیت آموزش وارد کرده است چون نظام پرداخت و امنیت شغلی معلمان این طرح، از مسائل بسیار تأسف‌بار، به دلیل پرداختی‌های ناعادلانه، اندک و با تأخیر است؛ نبود امنیت شغلی، بیمه و بسیاری از حداقل‌های دیگری برای این معلمان نیز دردناک است.
تأخیر فراوان و پرداخت پاداش پایان خدمت و بازنشستگی معلمان در چند قسط، سبب شده آنچهکه قانون‌گذار به‌عنوان پاداش تعیین کرده، برای معلمان دیگر جنبه پاداش نداشته باشد؛ معین نبودن زمان پرداخت، تأخیر فراوان و پرداخت آن در چند قسط نیز سبب شده پاداش حداقلی یک معلم که پرداخت به‌موقع آن باید جنبه قدردانی و پاسداشت داشته باشد، به یک پرداختی کم‌ارزش با زیان ناشی از تأخیر در پرداخت، تبدیل شود.
طرح رتبه‌بندی معلمان نیز گویا در وهله اول برای ارتقای کیفیت آموزشی و سپس در راستای بهبود وضعیت معیشت معلمان در نظر گرفته شد؛ هرچند زمزمه اجرای رتبه‌بندی معلمان نیز از سال ۹۷ به گوش می‌رسید اما وزارت آموزش‌وپرورش بررسی و رفع ایرادهای لوایح این طرح را در چند ماه گذشته برای همه معلمان رسمی و پیمانی بهکارگرفت که شامل آموزگاران، دبیران، مربیان تربیتی، هنرآموزان، مربیان ورزش، مربیان پرورشی، مراقبان سلامت، مشاوران، معاونان و مدیران واحدهای آموزشی، یعنی حدود ۷۲۰ هزار نفر در سراسر کشور خواهد شد.
گرچه قانون مصوب مجلس با صراحت کامل تصویب کرده که باید از ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ رتبه‌بندی معلمان اجرا شود ولی هنوز آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان در حد یک پیش‌نویس و پیشنهاد است که وزارتخانه به دولت ارائه کرده و وقتی آیین‌نامه به دولت می‌رسد، امکان تعدیل مواردی در آن وجود دارد، بنابراین جزئیات این آیین‌نامه پس از تصویب اعلام می‌شود.
به‌هرحال، شغل معلمی با وجود تمام لحظات و تجربیات شیرینی که برای معلم دارد، چالش‌های خاصی نیز در کشورمان دارد؛ بی‌بهره بودن معلمان از حداقل تسهیلات رفاهی از این جمله است؛ بیمه تکمیلی فرهنگیان(بیمه طلایی) در مقایسه با خدمات درمانی و بیمه‌ای، وام‌های متعدد و سبدهای کالای شب عید و مناسبت‌های مختلف دستگاههای دیگر، از تبعیض‌های ناروا نسبت به معلمان است.
از سوی دیگر، موج‌سواری سیاسیون به‌خصوص در ایام انتخابات مختلف بر روی مطالبات معوق فرهنگیان و تبعیض و ناعدالتی موجود، ناتوانی بسیاری از دولت‌ها در تحقق عدالت و رفع تبعیض را در پی داشته و باعث رنجش معلمان و فرهنگیان شده است.
یکی از راهکاری اساسی برای حل بسیاری از مشکلات آموزش‌وپرورش و معلمان به‌عنوان محوری‌ترین عناصر آن، تشکیل سازمان قانونی برای تعاملی نظام‌مند و شفاف بین دولت و معلمان است؛ چراکه تشکیل این سازمان، به دلیل اثرگذاری و وسعت مخاطبان، اگر بااهمیت‌تر از تشکیل سازمان‌های نظام پزشکی، نظام‌مهندسی، نظامپرستاری و... نباشد، کمتر هم نیست.
بههرتقدیر، احساس مسئولیت، بزرگ‌منشی و ایثاری که معلمان به خرج می‌دهند، نیازمند تلاش و پیگیری بسیار بیشتر مسئولان برای ارتقای شأن و منزلت، رفع مشکلات مادی و معیشتی، جبران ضعف خدمات و امکانات رفاهی و ارتقای جایگاه علمی معلمان است تا مصائبِ معلّمی در مملکتمان زودتر پایان پذیرد.
انتهای پیام/
نویسنده: علی‌رضا مهدی‌زاده
منتشر شده در پنجشنبه 15 ارديبهشت 1401
کد خبر : 10502
آخرین اخبار
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب‌سایت محفوظ می‌باشد.
طراحی وب سایت : ایران طراح
طراحی وب سایت : ایران طراح